Prażuchy to jedno z tych dań, które udowadniają, że prostota w kuchni może być prawdziwą sztuką. Ten klasyczny przysmak regionalnej kuchni Małopolski, w tym Oświęcimia i okolic, od pokoleń gościł na stołach mieszkańców wsi i mniejszych miast. Powstał jako sposób na szybki i sycący posiłek z dostępnych składników – głównie ziemniaków i mąki.
Dawniej prażuchy stanowiły podstawę codziennego jadłospisu, zwłaszcza w biedniejszych gospodarstwach, gdzie liczyła się prostota i wartość odżywcza potraw. Ziemniaki były tanie i łatwo dostępne, a dodatek mąki sprawiał, że danie stawało się bardziej sycące. Kluczowym elementem była okrasa – skwarki z boczku lub słoniny, które nadawały potrawie głębi smaku i sprawiały, że nawet najprostszy posiłek zamieniał się w małą ucztę.
Dziś prażuchy to symbol regionalnej kuchni Oświęcimia i Małopolski. Choć niegdyś uważane za „chłopskie jedzenie”, obecnie są podawane w restauracjach serwujących tradycyjne polskie smaki. Ich delikatna, lekko kleista konsystencja i maślany smak sprawiają, że są idealnym dodatkiem do mięs, sosów i kiszonej kapusty.
Przepis na prażuchy z okrasą
➡️ Porcja: dla 4 osób
⏳ Czas przygotowania: 40 minut
Składniki:
- 1 kg ziemniaków (najlepiej mączystych, np. odmiana Irga)
- 200 g mąki pszennej lub ziemniaczanej
- 1 łyżeczka soli
- 100 g boczku lub słoniny (na okrasę)
- 1 mała cebula (opcjonalnie)
- 2 łyżki masła (dla bardziej maślanego smaku)
Przygotowanie:
- Gotowanie ziemniaków: Obierz ziemniaki, pokrój na mniejsze kawałki i wrzuć do garnka z osoloną wodą. Gotuj do miękkości (ok. 20 minut), ale nie odlewaj całej wody – zostaw ok. ½ szklanki w garnku.
- Dodanie mąki: Zdejmij garnek z ognia i równomiernie posyp ziemniaki mąką. Nie mieszaj od razu – zostaw na 2-3 minuty, aby mąka się zaparzyła.
- Tłuczenie ziemniaków: Po tym czasie dokładnie utłucz ziemniaki tłuczkiem lub drewnianą łyżką, aż powstanie jednolita, gładka masa.
- Przygotowanie okrasy: Pokrój boczek lub słoninę w drobną kostkę i wrzuć na rozgrzaną patelnię. Smaż na średnim ogniu, aż skwarki się wytopią i staną się chrupiące. Jeśli lubisz, dodaj drobno posiekaną cebulę i podsmaż ją na złoty kolor.
- Formowanie i podanie: Z przygotowanej masy ziemniaczanej formuj łyżką niewielkie porcje (można je dodatkowo uformować w kluski). Podawaj na talerzu, polewając obficie okrasą ze skwarków.
Z czym podawać prażuchy?
- Z kwaśnym mlekiem lub kefirem – klasyczne, chłopskie połączenie
- Z gulaszem lub sosem pieczeniowym – doskonałe zamiast ziemniaków
- Z duszoną kiszoną kapustą – tradycyjny dodatek w Małopolsce
- Z jajkiem sadzonym i koperkiem – proste i pyszne połączenie
Dlaczego warto spróbować?
Prażuchy to danie, które zachwyca swoją prostotą, a jednocześnie niesamowitym smakiem. Są sycące, pełne tradycji i idealnie wpisują się w klimat kuchni Oświęcimia i Małopolski. Jeśli chcesz poczuć autentyczny smak polskiej wsi i dawnych, regionalnych przepisów, koniecznie wypróbuj ten przepis!
