Zapaleniem zniczy uczczono pamięć o polskich żołnierzach walczących we wrześniu 1939 roku na terenie Gminy Brzeszcze. Mogiłą żołnierzy, którzy w nocy z 2 na 3 września zginęli w potyczce z niemieckim najeźdźcą na Łężniku, jest Pomnik Poległych we wrześniu 1939 roku. Znajduje się on na brzeszczańskim cmentarzu komunalnym.
Powiat Oświęcimski na tych uroczystościach reprezentowała Teresa Jankowska, etatowa członkini Zarządu Powiatu w Oświęcimiu, także wiceprezeska Stowarzyszenia “Brzost” w Brzeszczach. Towarzyszyli jej burmistrz Brzeszcz Radosław Szot oraz członkini Stowarzyszenia “Brzost” Anna Jankowska – Pucka.
Członkini Zarządu Powiatu w Oświęcimiu przypomniała, że w książce pt. „Kalendarium parafii św. Urbana w Brzeszczach” pod datą 5 września 1939 r. znajduje się zapis, przybliżający tragiczne wydarzenia sprzed 81 lat:
„W obecności przedstawiciela niemieckich władz wojskowych, ks. proboszcza Zygmunta Boratyńskiego, zastępcy wójta Mieczysława Romanowskiego oraz mieszkańców Brzeszcz pochowano na cmentarzu 11 żołnierzy polskich poległych na Łężniku nad Wisłą dwa dni wcześniej”.
Krzyż, symbolicznie przypominający o wydarzeniach sprzed kilkudziesięciu lat, postawiono na Łężniku we wrześniu 2009 roku, w 70. rocznicę walk. Inicjatorem uczczenia pamięci o poległych był profesor prof. Kazimierz Bielenin, historyk, archeolog, pedagog, Honorowy Obywatel Gminy Brzeszcze.
Prof. Bielenin jest patronem Powiatowego Zespołu nr 6 Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących w Brzeszczach. Stąd też w uroczystościach nie mogło zabraknąć delegacji uczniów z Powiatowego Zespołu Szkół nr 6 oraz dyrektor placówki Doroty Klimczak.
***
W książce pt. „Kalendarium parafii św. Urbana w Brzeszczach” pod datą 5 września 1939 r. czytamy:
„W obecności przedstawiciela niemieckich władz wojskowych, ks. proboszcza Zygmunta Boratyńskiego, zastępcy wójta Mieczysława Romanowskiego oraz mieszkańców Brzeszcz pochowano na cmentarzu 11 żołnierzy polskich poległych na Łężniku nad Wisłą, dwa dni wcześniej. Mało kto w Brzeszczach dziś wie, gdzie było pole bitwy na Łężniku” – mówił podczas spotkania w siedzibie Stowarzyszenia na rzecz Gminy Brzeszcze „Brzost” prof. Kazimierz Bielenin.
– To była noc z 2 na 3 września 1939 r. Zginęli tam wówczas polscy żołnierze. (…) Powinniśmy to miejsce upamiętnić.12 września 2009 r. zaznaczono miejsce zbrojnej potyczki cofających się wojsk polskich z nacierającymi siłami wojsk niemieckich. Stanął na nim brzozowy krzyż z nazwiskami poległych żołnierzy. Posłużyła do tego wojskowa saperka, która 70 lat temu znalazł w tym miejscu prof. Kazimierz Bielenin. Ks. dziekan Kazimierz Kulpa z zaproszonymi przez profesora mieszkańcami gminy Brzeszcze odmówili modlitwę. Pani Zdzisława Chowańcowa posadziła wrzos. Zapalono znicze. Mogiła żołnierzy, którzy zginęli na Łężniku, jest Pomnik Poległych we wrześniu 1939 r., który znajduje się na cmentarzu komunalnym w Brzeszczach.
W potyczce z Niemcami polegli: Mojżesz Brenner, Franciszek Dej, Jan Lepiarczyk, Stanisław Michna, Józef Nawrot, Marcin Sula, Alfons Szweda vel Schweda, Teodor Stepaniuk, Dawid Węgielnik, Jan Wyroba, Grzegorz Zemga.
– 2 września Brzeszcze były puste, wszyscy uciekali przed napływającymi Niemcami. W tej masie uciekinierów byłem też ja z moimi rodzicami i rodzeństwem – wspominał prof. Bielenin.
– Miałem wtedy 16 lat. Pamiętam, jak moja mama w trzecim dniu ucieczki powiedziała, że nie będziemy dalej uciekać. Był 5września, kiedy wróciliśmy do Brzeszcz. Jeszcze tego samego dnia dowiedziałem się, że przed południem na cmentarzu pochowano żołnierzy, którzy polegli na Łężniku. Z młodszym bratem Jankiem udaliśmy się tam. Znaleźliśmy to miejsce. Pole było przeorane gąsienicami czołgowymi. Widoczne były okopy, leżały łuski karabinowe, chlebaki, rozjechane przez czołgi karabiny. Na tym pobojowisku znalazłem wojskową łopatkę, tzw. saperkę, która przez wiele lat służyła mi w Górach Świętokrzyskich która służyła mi do prac wykopaliskowych.
(Źródło tekstu powyżej i foto: UG w Brzeszczach). (Źródło tekstu poniżej: „Odgłosy Brzeszcz”, październik 2009, str.3).
