Historyczny budynek karnej kampanii.

78 lat temu niemieccy okupanci utworzyli Karną Kompanię Kobiet KL Auschwitz – Bór/Budy. Przed historycznym budynkiem, w którym zakwaterowano więźniarki przybyłe z obozu KL Auschwitz, odbyły się wczoraj czerwca uroczystości rocznicowe zorganizowane przez Fundację Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau. „Jeśli Auschwitz uznać za piekło, to Bór/Budy były jego najniższym kręgiem” – tak swój pobyt w Karnej Kompanii Kobiet opisała Zofia Posmysz, numer obozowy 7566.

Uroczystości odbyły się zgodnie z obowiązującym reżimem sanitarnym, obowiązującym na naszym kraju w związku ze stanem epidemii.

Mimo trudnych czasów związanych z epidemią, poprzez symboliczne złożenie kwiatów i zapalenie zniczy, jak co roku w tym miejscu, uczczono pamięć o tamtych tragicznych wydarzeniach – mówi Agnieszka Molenda, prezes Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenu.

Jak podają materiały źródłowe, powstanie Karnej Kompanii Kobiet wiązało się bezpośrednio z ucieczką 24 czerwca 1942 roku z komanda kobiecego KL Auschwitz polskiej więźniarki Janiny Nowak. Niemcy, by zaostrzyć dyscyplinę, zastosowali odpowiedzialność zbiorową. Wszystkim 200 kobietom z jej komanda ogolono głowy, a samo komando przekształcono w karną kompanię i 25 czerwca wraz z 200 Żydówkami różnych narodowości wśród których były, Słowaczki, Rosjanki, Ukrainki, Jugosłowianki, Czeszki oraz Niemki odesłano do nowo utworzonego karnego podobozu w Borze/Budach.

Więźniarki karnego komanda bez względu na pogodę czy porę roku pracowały przy pogłębianiu oraz oczyszczaniu brzegów pobliskich stawów z sitowia oraz tataraku, pracowały w lesie przy wyrębie drzew. Wykonywały także większość prac rolniczych na okolicznych polach. Ciężkie warunki pracy oraz okrutne traktowanie przez więźniarki funkcyjne dla wielu kończyło się śmiercią. W drugiej połowie sierpnia 1942 r. część komanda kobiet przeniesiono do obozu żeńskiego w KL Birkenau. Po niespełna dwóch miesiącach od utworzenia karnego podobozu było to 137 polskich więźniarek – tyle zdołało przeżyć z 200 skierowanych kobiet z pierwszego transportu do karnej kompani w czerwcu.

Ostatecznie w marcu 1943 r. karne komando kobiece zostało przeniesione do obozu kobiecego w KL Birkenau, a w miejscu Karnej Kompanii Kobiet utworzono podobóz kobiecy KL Auschwitz Frauenlager Bor/Budy.

Fot. Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau