Z uwagi na pandemię koronawirusa, inny niż w poprzednich latach przebieg będą miały tegoroczne obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady w Oświęcimiu. Odbywają się rokrocznie 14 czerwca. Tego dnia, 80 lat temu, do nowo utworzonego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz Niemcy deportowali z Tarnowa pierwszy transport Polaków.
– W latach ubiegłych na główne obchody składały się trzy elementy: Msza Święta w Centrum św. Maksymiliana w Harmężach – przestrzeni sakralnej w szczególny sposób związanej z więźniami pierwszego transportu, oficjalne upamiętnienie w historycznym miejscu przybycia transportu – gdzie dziś znajduje się Małopolska Uczelnia Państwowa im. Rotmistrza Witolda Pileckiego – oraz oddanie hołdu Ofiarom Auschwitz pod Ścianą Straceń na terenie byłego obozu Auschwitz I – przypomniał dyrektor Muzeum dr Piotr M. A. Cywiński.
Ze względu na bezprecedensową sytuację zagrożenia epidemicznego spowodowanego pandemią koronawirusa obchody rocznicy deportacji pierwszego transportu Polaków do niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz będą miały inny, niż pierwotnie planowano charakter.
Niestety nie będą to obchody o charakterze masowym. Wiele zaplanowanych wydarzeń, zwłaszcza wystawienniczych, będziemy przenosić w przestrzeń internetową.
– Przygotowujemy także specjalną lekcję online poświęcona historii Polaków w niemieckim obozie Auschwitz. Wiele informacji będzie się także pojawiać w mediach społecznościowych po to, aby z historią pierwszego transportu i początków obozu Auschwitz dotrzeć do jak najszerszej grupy odbiorców w świecie – podkreślił dyrektor Cywiński.
Program głównych obchodów będzie dostosowany do ograniczeń wynikających z zagrożenia pandemią.
– Ze wszystkimi współorganizatorami będziemy w najbliższych dniach zastanawiać się, w jaki sposób najgodniej upamiętnić czerwcową rocznicę w tych szczególnych okolicznościach – dodał Piotr Cywiński.
Przypomnijmy, że współorganizatorem uroczystości jest Powiat Oświęcimski.
***
14 czerwca 1940 r. Niemcy skierowali z więzienia w Tarnowie do obozu Auschwitz grupę 728 Polaków. Wśród nich byli żołnierze kampanii wrześniowej, członkowie podziemnych organizacji niepodległościowych, gimnazjaliści i studenci, a także niewielka grupa polskich Żydów. Otrzymali oni numery od 31 do 758 i umieszczono ich na okres kwarantanny w budynkach dawnego Polskiego Monopolu Tytoniowego, nieopodal terenu dzisiejszego Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau (dziś znajduje się tam Małopolska Uczelnia Państwowa im. rtm. Witolda Pileckiego).
Pierwsze obozowe numery otrzymali przywiezieni wcześniej przez esesmanów do Auschwitz niemieccy więźniowie kryminalni przeniesieni z obozu koncentracyjnego Sachsenhausen, którzy objęli stanowiska funkcyjnych.
Z 728 więźniów deportowanych 14 czerwca 1940 r. z Tarnowa do KL Auschwitz wojnę przeżyło 298, zginęło 272, a w przypadku 158 los jest nieznany. Ostatni świadek pierwszego transportu – Kazimierz Albin – odszedł 22 lipca 2019 r.
Od 2006 roku dzień 14 czerwca obchodzony jest w Polsce jako Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady.
Fot. zbiory PMAB. Na zdjęciu grupa deportowanych Polaków z więzienia w Tarnowie.
