17 stycznia 1945 r. tysiące wynędzniałych więźniów kompleksu obozu KL Auschwitz-Birkenau stanęło do ostatniego apelu wieczornego. Po jego zakończeniu ruszyli w drogę, która przeszła do historii jako Marsz Śmierci. Wielu z nich nie przeżyło morderczego marszu o głodzie i chłodzie. W 77. rocznicę tej bolesnej rocznicy, kwiaty na brzeszczańskiej nekropolii, na grobie upamiętniającym ofiary Marszu Śmierci, w imieniu władz Powiatu Oświęcimskiego złożyła Teresa Jankowska, członkini zarządu powiatu.
W drugiej połowie 1944 roku wobec zbliżającej się ofensywy Armii Czerwonej władze SS rozpoczęły stopniową ewakuację więźniów KL Auschwitz, którzy wysyłani byli do obozów w głębi Rzeszy. W połowie stycznia 1945 roku wydano rozkaz ostatecznej ewakuacji i likwidacji obozu. Od 17-21 stycznia 1945 roku wyprowadzono z KL Auschwitz i jego podobozów około 56 tysięcy więźniów i więźniarek w pieszych kolumnach ewakuacyjnych, konwojowanych przez silnie uzbrojonych esesmanów. Wielu z nich straciło życie podczas tej tragicznej ewakuacji nazywanej Marszem Śmierci.
– W dniach od 17 do 21 stycznia główną drogą przez Brzeszcze przeszło około 25 tysięcy więźniów. W tej kolumnie znajdowali się również więźniowie z podobozów z naszej miejscowości KL Auschwitz-Bor/Budy i KL Auschwitz-Jawischowitz. Wielu z tej kilkudziesięciotysięcznej grupy więźniarskiej nie wytrzymało już na początku tej długiej morderczej i trudnej pieszej trasy. Zginęli oni z wycieńczenia bądź kul esesmanów – przypomina Agnieszka Molenda-Kopijasz, prezeska Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau.
19 stycznia 1945 roku niemiecki burmistrz Brzeszcz nakazał mieszkańcom pochowanie zwłok zmarłych więźniów leżących na trasie ewakuacji począwszy od Rajska przez Brzeszcze, aż po koniec Jawiszowic. Zebrali 18 ciał kobiet i mężczyzn.
Brzeszcze stały się miejscem pochówku i pierwszej zbiorowej mogiły ofiar ewakuacyjnego Marszu Śmierci. Następna mogiła (upamiętnienie) znajduje się w Miedźnej.
Szlakiem Marszów Śmierci: http://www.auschwitz.org/historia/ewakuacja/szlakiem-marszow-smierci/
O morderczym marszu także w materiale filmowym przygotowanym przez Fundację Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau: https://www.youtube.com/watch?v=kXWfh08Pmxo
Fot. RL, MPMZO
