Odejście od węgla kamiennego może być szczególnie bolesne ekonomicznie, a co za tym idzie także społecznie, dla górniczych gmin Małopolski Zachodniej, w których wciąż trwa wydobycie. Zarząd Województwa Małopolskiego wybrał 4 projekty o wartości 767 mln zł, nad którymi pracować będą unijni eksperci Platformy Regionów Węglowych w Transformacji (Platform for Coal Regions in Transition) START. Środki unije mają pomóc wspomnianym gminom, w tym Gminie Brzeszcze, w oparciu swojego potencjału na innych branżach.
To kolejne wsparcie polityki Europejskiego Zielonego Ładu poprzez zintegrowane działania na rzecz ochrony środowiska oraz stworzenia trwałych miejsc pracy.
W ubiegłym roku Małopolska została wybrana, jako jeden z siedmiu regionów w Unii Europejskiej, do realizacji projektu START. W ramach tego projektu eksperci unijnej Platformy Regionów Węglowych w Transformacji pomagają w wypracowaniu projektów pilotażowych łagodzących skutki społeczno-gospodarcze transformacji energetycznej.
Jak podkreśla wicemarszałek i pełnomocnik Zarządu Województwa ds. Sprawiedliwej Transformacji Tomasz Urynowicz, projekty te dotyczą obszaru Małopolski Zachodniej i będą mogły pozyskać finansowanie ze środków Mechanizmu Sprawiedliwej Transformacji
Do końca lipca do Departamentu Środowiska UMWM (koordynator Projektu START) wpłynęło 60 propozycji projektów pilotażowych, o całkowitej wartości ponad 3 mld zł. Fiszki projektów przygotowywane zostały przez m.in. przez Tauron, Zakład Gazowniczy, Małopolską Agencje Rozwoju Regionalnego oraz gminy i powiaty Małopolski Zachodniej.
Zespół ekspertów Platformy Regionów Węglowych w Transformacji przeanalizował 20 fiszek projektów, a Zarząd Województwa Małopolskiego dokonał ostatecznie wyboru czterech propozycji, uwzględniając rekomendacje ekspertów, ale również znaczenie projektów dla transformacji w gminach górniczych.
Projekty rekomendowane do dalszych prac w ramach inicjatywy START:
- #Graj w zielone! „Wspieranie Europejskiego Zielonego Ładu poprzez zintegrowane działania na rzecz ochrony środowiska, zapewnienia lokalnego bezpieczeństwa energetycznego oraz stworzenia trwałych miejsc pracy na terenie gmin górniczych: Babic, Chrzanowa, Libiąża, Trzebini (Małopolska Zachodnia)”. Projekt opiera się na istniejących w gminach zasobach oraz pozwala na rozwój gospodarczy. Składa się z 8 komponentów: 1) stworzenie klastra energii, 2) podniesienie efektywności energetycznej obiektów użyteczności publicznej, 3) nadanie nowych funkcji społecznych terenom zdegradowanym, 4) podniesienie atrakcyjności terenów inwestycyjnych, 5) powstanie Klastra Innowacji Społeczno–Gospodarczych, 6) stworzenie Lokalnych Centrów Innowacji, 7) stworzenie we współpracy z uczelniami działającymi w zakresie małopolskich inteligentnych specjalizacji oraz 8) przygotowanie strategii elektromobilności. Wartość projektu została oszacowana na 190 mln zł.
- Rewitalizacja nieczynnej Kopalni Węgla Kamiennego Brzeszcze Wschód z otoczeniem – wdrożenie modelu przejścia na neutralną dla klimatu gospodarkę o obiegu zamkniętym. Celem projektu jest ożywienie społeczno-gospodarcze nieczynnej Kopalni Brzeszcze Wschód wraz ze składowiskami odpadów wydobywczych i komunalnych, w tym wzmocnienie lokalnej przedsiębiorczości. Wartość projektu to 202 mln zł.
- Rewitalizacja terenów wraz z komercjalizacją po likwidacji bloków węglowych w TAURON Wytwarzanie S.A. w Elektrowni Siersza. Wiązka Projektów obejmuje 3 komponenty: budowę Centrum szkoleniowego instalacji OZE do treningu ekip monterskich oraz jednostek Straży Pożarnej i Zespołu Zarządzania Kryzysowego; zagospodarowanie terenów wymagających rekultywacji wskutek długotrwałej działalności przemysłowej poprzez budowę farm fotowoltaicznych; kompleksowe przygotowanie pracowników Grupy TAURON do transformacji energetycznej. Wartość projektu została oszacowana na 355 mln zł.
- Inwestycje w zasoby ludzkie i zrównoważony rozwój przedsiębiorczości na terenie Małopolski Zachodniej. Projekt dwóch wnioskodawców: Gminę Libiąż i Małopolską Agencji Rozwoju Regionalnego. Ma na celu podnoszenie kompetencji mieszkańców regionu, wsparcie transferu zaawansowanych technologii oraz rozwój małych i mikroprzedsiębiorstw. Łączna wartość projektu to 20 mln zł.
(Źródło: UMWM).
