Rozwód najczęściej związany jest z koniecznością sądowego podziału majątku. Zazwyczaj, z uwagi na skomplikowanie procesu, orzeka się o tym osobno, po zakończeniu sprawy rozwodowej.
Majątek osobisty i majątek wspólny
Można wyróżnić majątek osobisty i wspólny małżonków. Z chwilą zawarcia związku małżeńskiego następuje ustrój wspólności majątkowej (chyba że na przykład małżonkowie podpisali intercyzę). Oznacza to, że współmałżonkowie wspólnie gromadzą majątek, oszczędności, razem też utrzymują wspólne gospodarstwo domowe.
Co wchodzi w skład majątku wspólnego? Na to pytanie odpowiada adwokat Oświęcim Joanna Pieczka:
"Przede wszystkim wynagrodzenia małżonków za pracę czy też ich dochody z działalności gospodarczej, z umów cywilnoprawnych, ponadto dochody uzyskiwane z majątku wspólnego, ale również z majątku osobistego małżonków (na przykład dochód uzyskiwany za wynajmowane komuś mieszkanie) oraz świadczenia socjalne."
Majątek osobisty z kolei to te dobre, które małżonek posiadał przed zawarciem związku małżeńskiego. Mogą to być przedmioty nabyte przed ślubem lub przedmioty osobiste (na przykład ubrania), dobra odziedziczone lub otrzymane w formie darowizny lub nagrody za osiągnięcia osobiste (wygrana w konkursie, premia w pracy). Warto zauważyć, że na przykład wygrana w loterii będzie już częścią majątku wspólnego. Do majątku osobistego wchodzą również odszkodowania za uszkodzenie ciała lub roztrój zdrowia i środki otrzymane z tytułu praw własności intelektualnej.
Podział majątku po rozwodzie z orzekaniem o winie
Po rozwodzie małżonkowie mogą się dogadać odnośnie podziału majątku. Jeśli podział jest jasny i bezsporny, sąd może dokonać go nawet w czasie rozprawy rozwodowej. Najczęściej jednak majątek jest przedmiotem sporu między byłymi współmałżonkami, szczególnie gdy rozwód przebiegał w trudnej atmosferze. Czy orzeczenie o winie ma znaczenie dla podziału majątku? Niezależnie od tego czy sąd orzekł rozwód z wyłącznej winy lub z winy obojga małżonka, majątek będzie dzielony w ten sam sposób. Podział majątku może zostać przeprowadzony poprzez fizyczny podział rzeczy lub przyznanie ich jednemu z małżonków z obowiązkiem spłacenia drugiego. Jeszcze jedną opcją jest sprzedaż majątku i podział pieniędzy, co stanowi często rozwiązanie w przypadku nieruchomości. Jeśli małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci, sąd uwzględni ich dobro przy sposobie dokonywania podziału majątku. Może na przykład przyznać nieruchomość temu z małżonków, który będzie zamieszkiwał ją razem z dziećmi. W tym wypadku konieczna jest oczywiście spłata drugiego współmałżonka. Warto wiedzieć, że obowiązek alimentacyjny to kwestia rozwiązywana oddzielnie. Nie ma on wpływu na podział majątku.
Ile trwa podział majątku
To ile trwa sprawa o podział majątku zależy od tego, czy jego składniki są sporne. Jeśli małżonkowie mogą się dogadać, zazwyczaj wystarczy jedno posiedzenie, ewentualnie dwa. W bardziej skomplikowanych sytuacjach, gdy potrzebny jest rzeczoznawca, który wyceni składniki majątku, a postępowanie dowodowe jest utrudnione, sprawa może ciągnąć się latami.
Podział majątku może być bardzo trudny, nie tylko z powodu zawiłości praktycznych, ale też - emocjonalnie. Jeśli małżonkowie nie są w stanie się w tej kwestii porozumieć, dobrze jest zaangażować pełnomocnika, który będzie reprezentował stronę w postępowaniu.
